Sevgili İTÜ ailesi mensupları,
Çevrimiçi iletişim, paylaşım ve arşivleme ihtiyaçlarının daha da ön plana çıktığı şu günlerde, bazı sık kullanılan dijital ortamlar ve metodolojiler ile ilgili faydalı olabileceğini düşündüğümüz bir ipuçları dizisini burada sizlerle paylaşmaya çalışacağız.
Özellikle de içinde bulunduğumuz uzaktan eğitim sürecinde, fiziksel olarak İTÜ kampüslerinde bulunamadığımız durumlarda dahi İTÜ/NET üzerinden Internet ağına bağlanmamız gerekebilir. Örneğin kütüphane elektronik kaynaklarına kampüs dışından erişebilmek ya da İTÜ yazılım sunucusunda İTÜ öğrenci ve personellerine özel sağlanan lisanslı yazılımları indirmek ve lisanslamak için İTÜ/NET’e bağlı olmamız gerekmektedir.
Bu yazıda, İTÜ/VPN hizmetini kullanarak nasıl İTÜ/NET’e kampüs dışından erişebileceğinize değiniyoruz.
İTÜ/VPN Hizmeti (Sanal Özel Ağlar)
VPN, kullanıcıların Internet gibi halka açık ağlar üzerinden güvenli bir şekilde kendi kurum kaynaklarına erişmelerini sağlayan bir ağ teknolojisidir. İTÜ/VPN servisi üzerinden kurulan şifrelenmiş sanal bağlantılar, yerleşke dışındayken de İTÜ/NET içerisinde kullanılabilen hizmetlerden (yazılım sunucusuna erişim, lisanslı programlara erişim, lisanslama, vb.) faydalanmanızı sağlar. Yerleşke dışındayken İTÜ/VPN servisini kullandığınızda bilgisayarınıza otomatik olarak bir İTÜ/NET IP adresi atanır. Bu IP adresi sayesinde sadece İTÜ/NET içerisinde verilen hizmetleri kullanabilirsiniz.
İTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı (BİDB), yerleşke dışından İTÜ/NET’e güvenli erişim sağlamak amacıyla üç ayrı VPN hizmeti vermektedir:
- Akademik VPN
- Öğrenci VPN
- İdari VPN
Portal Üzerinden İTÜ/VPN Başvurusu
Uzaktan Eğitim sürecinde lisanslı yazılımların kullanımının zorunlu olduğu dersleri alan tüm öğrencilerimiz için farklı bir VPN tanımı yapılmıştır. Bu kapsamdaki öğrencilerimiz GlobalProtect VPN üzerinden bağlanabilir. GlobalProject VPN kurulum ve kullanım detayları için tıklayınız.
İTÜ/VPN açma-kapama ve başvuru işlemlerinizi İTÜ Portal üzerinden yapabilirsiniz.
1. İTÜ Akademik VPN Hizmeti
Akademik VPN hizmeti, İTÜ akademisyenleri için açık olmakla birlikte isteğe bağlı olarak kapatılabilir ve daha sonra tekrar açılabilir. Akademik VPN hizmetinden faydalanılması durumunda tüm veriler VPN tüneli içerisinden aktarılır. Akademik VPN hizmeti ile kütüphane kaynakları ve akademik veri tabanları kullanılabilir. Akademik VPN hizmetini kullanan bütün İTÜ mensupları İTÜ/VPN Kullanım Politikalarını kabul etmiş sayılır.
Akademik VPN hizmetlerinin aktivasyonu için portal.itu.edu.tr adresi üzerinden VPN hizmet formunun doldurulması gerekmektedir. İTÜ Portal üzerinden Akademik VPN hesabı yönetimi detayları için tıklayınız.
VPN-INTERNET-GATEWAY GIF
2. İTÜ Öğrenci VPN Hizmeti
Öğrenci VPN hizmeti sadece İTÜ/NET’e erişim amacıyla kullanılabilir. Örneğin İTÜ’deki lisans sunucuları aracılığı ile çalıştırılabilecek yazılımlar uzaktan çalıştırılabilir. Öğrenci VPN hizmetinden faydalanılması durumunda sadece İTÜ/NET’e giden veriler VPN tüneli içerisinden aktarılır. Öğrenci VPN hizmeti ile akademik veri tabanlarına bağlanılamamaktadır. Kütüphane kaynakları ve akademik veri tabanlarını kullanmak isteyen öğrencilerimizin İTÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı’na başvurarak proxy hizmeti alması gerekmektedir. Öğrenci VPN hizmetini kullanan bütün İTÜ mensupları İTÜ/VPN Kullanım Politikalarını kabul etmiş sayılır.
İTÜ öğrencilerinin Öğrenci VPN hizmetinden faydalanabilmesi için portal.itu.edu.tr adresi üzerinden VPN hizmet formunu gerektiği şekilde doldurmaları ve formu doldururken seçtikleri bir İTÜ akademisyeni tarafından bu talebin portal.itu.edu.tr adresi üzerinden onaylanması gerekmektedir. İTÜ Portal üzerinden Öğrenci VPN başvurusu detayları için tıklayınız.
VPN-INTERNET-GATEWAY GIF
İTÜ Öğrenci VPN hizmetinin bağlantı şeması. Öğrenci VPN hizmetinde sadece İTÜ/NET’e giden veriler VPN tüneli içerisinden aktarılır.
İTÜ akademisyenlerinin öğrencilere ait İTÜ/NET Öğrenci VPN Hizmeti başvurularını onaylayarak aktif hale getirmek için izlemeleri gereken adımlar da BİDB tarafından bu linkteki talimatnamede anlatılmıştır.
İTÜ/VPN Bağlantı Ayarları
İTÜ Portal’a giriş yaptıktan sonra İTÜ/VPN Bağlantı Ayarları linkine tıklayarak BİDB’nin talimatnamelerine ulaşabilirsiniz. Bu talimatnamelerde Akademik, Öğrenci, İdari ve GlobalProtect protokolleri için kişisel bilgisayar (Windows, Mac, Linux) ve mobil cihazlar (iOS, Android, Windows Phone) için yapılacak ayarlar adım adım anlatılmaktadır.
EMBEDDED YOUTUBE VIDEO
İTÜ/VPN bağlantısı yalnızca İTÜ öğrencilerine, akademik ve idari personellerine açık olduğu için, bağlantı ayarlarıyla ilgili detayları İTÜ Portal’a giriş yaptıktan sonra görüntüleyebilirsiniz.
İTÜ/VPN ve Güvenlik
- İTÜ/VPN bağlantısını etkinleştirdiğinizde bilgisayarınız ile İTÜ/NET arasında şifrelenmiş bir tünel oluşturulur. Bu bağlantı her ne kadar İTÜ VPN tarafından şifrelenmiş olsa da, BİDB tarafından Internet ortamında uyulması gereken güvenlik prosedürlerine dikkat etmeniz önerilmektedir (güvenlik duvarı [firewall] kullanımı, antivirüs programının güncel olması vb.)
- İTÜ/VPN ile İTÜ ağına bağlıyken bütün Internet aktiviteniz İTÜ/NET üzerinden gerçekleşir. Hizmet altyapısının etkili kullanımı adına, kütüphane erişimi ya da yazılım lisanslama gibi yalnızca İTÜ/NET üzerinden yapabildiğiniz akademik amaçlı işlemleriniz bittikten sonra VPN bağlantınızı kapatın. Örneğin YouTube gibi bir servisten bir video yayınını İTÜ/VPN ile bağlıyken izlemek, veri paketlerinin önce İTÜ/NET VPN Gateway altyapısından geçmesi nedeniyle hizmeti tüm taraflar için yavaşlatabilecektir.
- İTÜ/VPN hizmetinden faydalanırken İTÜ/VPN Kullanım Politikalarını kabul etmiş sayılırsınız. VPN ile bağlıyken yasadışı veriler (korsan, torrent vb.) indirmeyin, güvenlik zafiyeti yaratabilecek/kötü niyetli olabilecek web sitelerini ziyaret etmeyin. İTÜ/BİDB, İTÜ/VPN Kullanım Politikalarına uyulmaması durumunda kullanıcının İTÜ/VPN hizmetini uyarı yapmaksızın kesme hakkına sahiptir. Daha fazla bilgi için: https://www.bidb.itu.edu.tr/politikalar/vpn-kullanim-politikalari
- VPN bağlantısı kurarken kullandığınız şifreleriniz, sadece size ait olması gereken şifrelerdir. Bu şifreleri kimseyle paylaşmamanız gerekmektedir.
İTÜ/BİDB Dijital Sertifikaları
İTÜ/BİDB tarafından sunulan sertifika hizmetlerinin amacı, verilen tüm servislerin daha güvenli hale getirilmesini sağlamaktır. İTÜ/BİDB Sertifika Hizmetleri ile İTÜ e-posta servislerine ve HTTPS protokolü destekleyen İTÜ web uygulamalarına daha güvenli bir şekilde bağlanabilirsiniz. İTÜ/BİDB Sertifika Hizmetleri sayesinde istemci ve sunucu arasında şifrelenmiş bir bağlantı kurulur. Bu şifreleme sayesinde, istemci ve sunucu arasında gönderilip alınan mesajlar kötü amaçlı kişiler tarafından ele geçirilse dahi içeriği okunamayacaktır.
İTÜ/VPN hizmetlerinden herhangi bir güvenlik uyarısıyla karşılaşmadan yararlanmak için, öncelikle bilgisayarınıza İTÜ Kök Sertifikalarını yüklemeniz gerekmektedir. Cihazınıza ve işletim sisteminize uygun İTÜ/BİDB sertifikalarını indirip yüklemek için tıklayınız.
Not: Bu yazıdaki açıklamalar, Haziran 2020 itibarıyla İTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı tarafından sağlanan bilgilere dayanmaktadır. Kural, usul ya da metodolojilerde yapılabilecek değişiklikler için en güncel bilgiyi https://bidb.itu.edu.tr/hizmetler/vpn adresinden edinebilirsiniz.
Kütüphaneye Proxy Sunucusu İle Erişim
İTÜ/VPN hizmetine ek olarak, kütüphane hesabınız ile giriş yapıp proxy sunucusundan faydalanarak da İTÜ’nün kütüphane kaynaklarına kampüs dışından erişebilirsiniz. Bilgisayarınızda bir kereye mahsus yapacağınız ayarlama ile kampüs dışından erişimi gerçekleştirebilirsiniz. Bu ayarlamayı yaptıktan sonra, kütüphane elektronik kaynaklarına (örneğin ScienceDirect) kampüs içinden bağlanıyormuş gibi erişebilirsiniz.Kütüphane proxy sunucusu erişim ayarları için tıklayınız.
Bu bilgilerin kampüsün ağ olanaklarına erişiminiz için faydalı olması dileğiyle, İTÜ kampüslerinde tekrar görüşünceye kadar sağlıklı kalın…
Oğuz Orkun Doma, Arş. Gör.